Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2014

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΜΕΛΑΙΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΙ Η ΑΡΧΑΙΑ ΦΕΝΕΟΣ

Οι συνηθισμένες αφηγήσεις της θεάς Δήμητρας περνάνε από την αρπαγή της Περσεφόνης κατευθείαν  στην απόσυρση της θεάς στην Ελευσίνα. Ωστόσο η Δήμητρα λατρεύτηκε σημαντικά και από τους Αρκάδες, άνθρωποι που παρέμειναν κυνηγοί και συλλέκτες αρκετά ύστερες εποχές.

Ο μύθος που αναφέρουν οι Αρκάδες λέει πως, η θεά Δήμητρα μετά από την τελειωτική εξαφάνιση της Κόρης της, αποσύρεται σε μια σπηλιά. Εκεί παραμένει κρυμμένη και κρατά το πένθος της, αφήνοντας τη γη άγονη και τους ανθρώπους να τους θερίζει ο λιμός. Οι θεοί ανησυχούν για το μέλλον των ανθρώπων και προσπαθούν χωρίς αποτέλεσμα να βρουν την κρυψώνα της Δήμητρας. Αργότερα ο θεός Πάνας ανακαλύπτει τον τόπο διαμονής της και δίνει την πληροφορία στον Δία.

Η σπηλιά στην οποία διέμενε η θεά της γεωργίας, της αφιερώθηκε από τους κατοίκους της Φιγαλίας. Εκεί υπήρχε ένα ξόανο, που απεικόνιζε την θεά καθισμένη σε ένα βράχο και ντυμένη στα μαύρα μέχρι τους αστραγάλους, με σώμα γυναικείο, κεφάλι αλόγου και μαλλιά αλογότριχες, φίδια και άλλα ζώα. Από εκεί πήρε και το προσωνύμιο ''μέλαινα''. Το ξόανο αντικαταστάθηκε αργότερα με ένα μπρούτζινο που, όπως και το πρώτο βαστούσε στα χέρια ένα δελφίνι και ένα περιστέρι.

Παυσανίας VIII,42.1-3

Στην περιοχή της αρχαίας Κορίνθου, στην πόλη Φενεός, η Δήμητρα θα παραχωρήσει στους κατοίκους της όλα τα όσπρια, εκτός από τα φασόλια, επειδή την δέχτηκαν φιλόξενα. Οι κάτοικοι του Φενεού είχαν ένα τόπο ιερό αφιερωμένο στην Ελευσίνια Δήμητρα, όπου πραγματοποιούσαν λατρείες που είχαν σχέση με αυτές της Ελευσίνας και στις οποίες τους είχε μυήσει ένας εγγονός του Ευμόλπου, που ονομαζόταν Νάος. Κατά την διάρκεια του μεγάλου ετήσιου εορτασμού, διάβαζαν στα αυτιά των μυημένων κάποια κείμενα σχετικά με τα μυστήρια που τα φύλαγαν θαμμένα κάτω από δυο ιερές πέτρες και χόρευαν χτυπώντας με ραβδιά τους κατοίκους του Κάτω Κόσμου. Από την άλλη μεριά, η μη παραχώρηση των φασολιών στους ανθρώπους εξηγείται στις ορφικο-πυθαγορικές δοξασίες, όπου πιστεύεται ότι είχαν σχέση με χθόνιες θεότητες.


Παυσανίας I 37.4 και VIII 15. 1-3

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου